W latach 30. XX w. ukształtowanie i poszukiwanie różnorodności plastycznej płaskich elewacji budynków modernistycznych nabrało szczególnego znaczenia. Jednym z chętnie stosowanych materiałów elewacyjnych były okładziny z naturalnego kamienia, głównie wapienia i piaskowca. Jasne kamienne płyty łączone ze sobą na styk lub z lekkim dystansem, podkreślonym niekiedy kontrastującymi spoinami, stanowiły główny element aranżacji elewacji. Czasami w poziomie parterów budynków pojawiły się też polerowane czarne płyty okładzinowe oraz barwne kamienie czerwone (granitowe lub wapienne). Efekt dekoracyjny takich elewacji wynikał z widocznej struktury i barwy naturalnego kamienia, dlatego w przeciwieństwie do wcześniejszych epok, płyty nie były malowane. W Gdyni, ze względu na duży koszt materiału i skomplikowaną technikę montażu, kamieniem licowano wyłącznie obiekty o podwyższonym standardzie, w większości budynki użyteczności publicznej i luksusowe domy mieszkalne. Jednak nawet w tych obiektach kamienne wykończenie stosowano przede wszystkim na głównych i najbardziej wyeksponowanych elewacjach, tylne opracowując znacznie skromniej, z tańszego i łatwiejszego w obróbce materiału. W niektórych przypadkach okładzina kamienna pojawiała się tylko fragmentarycznie, podkreślając jedynie ważniejsze części elewacji i zestawiana była z innym rodzajem materiałów elewacyjnych, najczęściej ze szlachetnymi tynkami. Budynek Sądu Rejonowego przy pl. Konstytucji 5, płyty kamienne ułożono na najważniejszych częściach elewacji, w tym na ryzalicie części wejściowej i cokołach Podczas II wojny światowej oraz w latach powojennych wiele elewacji kamiennych uległo poważnym zniszczeniom. Poddane w późniejszych okresach doraźnym remontom, polegającym najczęściej na prowizorycznym uzupełnieniu ubytków i pomalowaniu, zatraciły swój pierwotny charakter, strukturę i barwę. Rewaloryzacja elewacji z okładzinami kamiennymi nie jest łatwa, ale możliwa, co udowodniły pozytywne efekty prac konserwatorskich przeprowadzonych przy niektórych obiektach w Gdyni. Na prace konserwatorskie przy elewacjach budynków historycznych można uzyskać dotację z budżetu Gminy Gdynia. Więcej informacji na temat zasad przyznawania dofinansowania: www.gdynia.pl/zabytki/dotacje Opracowanie tekstu: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków. Zdjęcia: Biuro MKZ i Bartłomiej Ponikiewski Układ płyt na elewacji budynku przy ul. 3 Maja 27-31. Każda z płyt wapienia ma grubość około 3,5 cm i waży ponad 100 kg. Wokół okien wykonano kamienne obramienia z porowatego trawertynu w kolorze beżowym. Płyty wapienia zostały lekko pomalowane z uwagi na liczne uszkodzenia wypełnione po wojnie zwykłą zaprawą.Kamienica firmy „Paged” przy ul. Świętojańskiej 44, czerwonym piaskowcem obłożono elewacje parteru od strony ulic Świętojańskiej i Armii Krajowej Opublikowano: 26.09.2020 08:16 Autor: Weronika Rozbicka (w.rozbicka@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 29.09.2020 10:14 Zmodyfikował: Weronika Rozbicka